Grób Pański w tym kościele eksponowany jest przez cały rok. Chełm koło Bochni, to jedyne takie miejsce w diecezji tarnowskiej

FLESZ - Ile wydamy na święta?

Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie, zwany popularnie zakonem Bożogrobców, powstał w Jerozolimie w 1099 roku. Do Polski sprowadził go w 1163 r. książę Jaksa z rodu Gryfitów, wracający z wyprawy krzyżowej. Ufundował duchownym klasztor w Miechowie.

Siedem lat później, w 1170 roku, inny możnowładca, Mikora, ofiarował Bożogrobcom z Miechowa trzy wsie położone nad Rabą: Chełm z kościołem, Targowisko, Nieszkowice, ale również źródło solne w Bochni (do 1248 roku, gdy odkryto sól kamienna, warzono tam bowiem solankę).

W podbocheńskim Chełmie zakonnicy pracowali od 1170 do 1819 roku w sumie 649 lat. Według ks. Antoniego Tworka, wieloletniego proboszcza w Chełmie (1936-2020), jeszcze przed ich przybyciem istniał tu kościół, zagrody oraz karczma. Wieś była wtedy - ze względu na swoją lokalizację - w okresie rozkwitu religijnego i gospodarczego.

„Chełm jest położony na górze. Otoczony z trzech stron wodami Raby. Leżał przy trakcie handlowym z Krakowa na Ruś przez Przemyśl i na Węgry przez Stary Sącz. Była karczma - coś w rodzaju zajazdu, hotelu - gdzie kupcy po przeprawieniu się rzez Rabę lub czekając na przeprawę i po opłaceniu cła na komorze celnej, mogli odpocząć po męczącej drodze lub przygotować się do dalszej podróży” - pisał ks. Antoni Tworek w książce „Chełm i Przyrabie” (1999).

Warto dodać, że w 1340 roku przy Trakcie Królewskim, zaledwie kilka kilometrów na wschód, król Kazimierz Wielki ufundował gotycki kościół w Łapczycy. Dziś wraz z chełmską świątynią, stanowi on perłę budownictwa sakralnego na zachód od Bochni.

Obecny kościół bożogrobców w Chełmie został wybudowany w latach 1738-1749 r. Wzniesiono go w stylu barokowym wokół wcześniejszej drewnianej świątyni, którą następnie wyburzono. Jest to trzeci kościół w tym miejscu, oba wcześniejsze były drewniane. Pierwszy powstał jeszcze przed przybyciem na ten teren Bożogrobców z Miechowa i według ks. Tworka mógł sięgać historią początków chrześcijaństwa w Polsce.

Grób Chrystusa zawsze był nieodłącznym elementem wszystkich kościołów wznoszonych przez zakon Bożogrobców. Nie inaczej jest w chełmskiej parafii, gdzie można go dojrzeć po lewej stronie od wejścia w dolnej części ołtarza bocznego Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Na czas Wielkiego Tygodnia jest miejscem szczególnego nabożeństwa.

- Naszą świadomość religijną wyznacza fakt Zmartwychwstania Pana Jezusa, grób jest tylko momentem przed... W związku z tym szczególnie mocno wybrzmiewa on w okresie Wielkiego Tygodnia. Jesteśmy świadomi historycznych uwarunkowań, które pochodzą od Bożogrobców, dlatego ta świadomość wybrzmiewa tu bardzo mocno i jest częścią miejscowej tożsamości. W wielkanocny poranek, kiedy mamy do czynienia z faktem Zmartwychwstania, przechodzimy do rzeczywistości pustego już grobu - mówi ks. Jerzy Bulsa, proboszcz parafii w Chełmie.

Historia Bożogrobców jest ważna również dla wielu parafian. - Można na niej budować wiele rzeczy. Historia jest zwornikiem, elementem, który łączy i buduje naszą tożsamość - zwraca uwagę Janusz Rząca, który w parafii Chełm mieszka od urodzenia.