Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Walka ze smogiem. Specjalny ranking ma motywować gminy i mieszkańców do szybszej wymiany kopciuchów. Będą nagrody pieniężne

Piotr Ogórek
Piotr Ogórek
Walka ze smogiem obejmuje coraz więcej regionów. Kraków był pionierem, teraz czas na całe województwo małopolskie, a zwłaszcza krakowski obwarzanek
Walka ze smogiem obejmuje coraz więcej regionów. Kraków był pionierem, teraz czas na całe województwo małopolskie, a zwłaszcza krakowski obwarzanek dariusz bloch/polska press
Zgodnie z małopolską uchwałą antysmogową, do końca 2022 roku w naszym województwie powinno się wymienić wszystkie kotły na węgiel lub drewno, które nie spełniają żadnych norm emisyjnych. Podobne uchwały przyjmuje się w cały kraju. Wymiana kopciuchów idzie jednak bardzo topornie, stąd pomysł na specjalny ranking gmin, które składają najwięcej wniosków o dopłaty dla wymiany palenisk w ramach programu Czyste Powietrze. Liderzy rankingu będą mogli liczyć na finansowe benefity.

FLESZ - Fala upałów przeplatana burzami

od 16 lat

Do wejścia w życie małopolskiej uchwały antysmogowej jest mniej niż 600 dni. Jak zmotywować mieszkańców do pozbywania się szkodliwych kopciuchów? Tego m.in. dotyczyła debata zorganizowana we wtorek 22 czerwca przez Polski Alarm Smogowy (PAS). Jednym ze sposobów ma być zachęta finansowa.

Już 29 czerwca opublikowany zostanie ranking aktywności gmin w programie Czyste Powietrze. Ranking będzie pokazywał, ile wniosków na wymianę kopciuchów składa się w poszczególnych gminach. Ranking obejmie wszystkie gminy w Polsce. Pierwszy ranking będzie pokazywał aktywność w okresie od 1 stycznia do 31 marca 2021 r. PAS robi ranking razem z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).

Na podstawie tego rankingu będzie wdrażana Liga Antysmogowa Województwa Małopolskiego (którą robi Dziennik Polski/Gazeta Krakowska we współpracy z PAS). Dzięki temu rankingowi (i Lidze Antysmogowej) będzie można porównywać aktywność poszczególnych gmin w Małopolsce jeśli chodzi o liczbę kopciuchów wymienianych w programie Czyste Powietrze.

Ranking ma mobilizować i skłaniać do rywalizacji

- Chcemy tym rankingiem wywołać czynnik mobilizujący oraz rywalizację, żeby włodarze zobaczyli, że jakaś gmina stara się bardziej, realizuje program Czyste Powietrze i żeby można było do niej równać – mówi nam Paweł Mirowski, wiceprezes NFOŚ.

Jak dodaje prezes Mirowski, właściwy ranking obejmie okres od 1 kwietnia tego roku do 31 marca przyszłego. - To będzie ranking, który pokaże, jaka gmina była najlepsza i która może uzyskać bonifikatę w postaci dodatkowych środków, chociażby na funkcjonowanie punktów konsultacyjnych w ramach programu Czyste Powietrze. Ranking wszystkie gminy, które podpiszą stosowane porozumienia z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska – dodaje Paweł Mirowski.

Aktualnie takich gmin, które podpisały porozumienia lub złożyły deklarację ich podpisanie, jest już ponad 2000. Około 30 proc. gmin mogło, które uzyska najlepsze wyniki w rankingu, uzyska średnie wsparcie w wysokości ok. 20 tys. zł.

Pieniądze, w dużej mierze ze środków unijnych, są kluczowe w procesie walki ze smogiem i wymianą trujących kopciuchów. Miliardy na walkę ze smogiem są zapisane m.in. w Funduszu Spójności, a dokładnie w programie FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko), ale los środków wciąż jest niepewny i o pieniądze nadal trzeba zabiegać. Chodzi o kilkanaście miliardów złotych.

Walka o miliardy na czyste powietrze

- Jesteśmy na etapie negocjacji wraz z ministerstwem funduszu i polityki regionalnej, jaki kształt przybierze program FEnIKS. Rozmawiamy z ministerstwem klimatu i NFOŚ, żeby te środki – 2,3 mld euro w tym programie się znalazły – mówi Bartłomiej Orzeł, pełnomocnik premiera ds. programu Czyste Powietrze. Jakie są na to szanse? - Pieniądze lubią ciszę – mówi tajemniczo Bartłomiej Orzeł.

Problemem z wymianą palenisk jest często niechęć mieszkańców, ale i brak wiedzy, jak to zrobić i uzyskać na ten cel dofinansowanie.

- Cały czas szukamy nowych kanałów dystrybucji dotarcia do osób, które chciałyby skorzystać ze środków finansowych (do wymiany palenisk – red.). Włączą się w to banki, gdzie będą pożyczki i kredyty gwarantowane przez państwo, spłacane z systemu dotacyjnego. Budujemy system wsparcia programu Czyste Powietrze przez gminy bezpośrednio, gdzie przekazaliśmy 102 mln zł w ciągu roku na otwarcie punktów konsultacyjnych. Zwiększamy wiedzę i świadomość – zapewnia Bartłomiej Orzeł.

Jak dodaje, Małopolska jest w komfortowej sytuacji, bo to jedyne województwo, gdzie wiedza nt. uchwały antysmogowej przekracza 50 proc. (wg badań Polskiego Instytutu ekonomicznego). W pozostałych województwach ten wskaźnik wygląda gorzej.

- Małopolska jako pierwsza zaczęła walkę ze smogiem i to widać, bo przyspieszenie w programie Czyste Powietrze jest tutaj bardzo wysokie. Uchwała antysmogowa zacznie już niedługo obowiązywać i to będzie kij, o ile będzie właściwie egzekwowana, a kontrole przez gminy będą przeprowadzane skutecznie – dodaje pełnomocnik rządu.

Uchwała antysmogowa dla Małopolski obowiązuje od lipca 2017 roku i wyznacza kolejne etapy walki o czyste powietrze. Na początku wprowadziła zakaz instalacji przestarzałych pieców węglowych, a także zakaz spalania węgla złej jakości, miałów, mułów i tzw. flotów. Kolejne kroki milowe to m.in. wymiana kopciuchów (czyli pieców, które nie spełniają wymogów co najmniej 3. klasy tzw. ekoprojektu) do końca roku 2022 oraz kotłów klasy 3. i 4. do końca 2026 roku. W realizacji uchwały, w tym pozyskaniu przez mieszkańców dotacji i ulg na wymianę pieców, pomaga przyjęty w roku 2020 Program Ochrony Powietrza dla Małopolski.

Skawina, Niepołomice, Krzeszowice, miasta Nowy Targ i Oświęcim – to małopolskie samorządy, które chcą wprowadzić całkowity zakaz palenia węglem od 1 stycznia 2030. Na ich terenach właśnie rozpoczynają się konsultacje społeczne lokalnych uchwał antysmogowych. Gminy, które zdecydują się na lokalne prawo antysmogowe, uzyskają preferencje w dostępie do środków Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2021-2027.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Materiał oryginalny: Walka ze smogiem. Specjalny ranking ma motywować gminy i mieszkańców do szybszej wymiany kopciuchów. Będą nagrody pieniężne - Gazeta Krakowska

Wróć na malopolskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto