FLESZ - Jedziesz na wakacje? Zabierz ze sobą paszport covidowy
Na taki werdykt tarnowskiego sądu od dawna czekała Małgorzata Więckowska, burmistrz Nowego Wiśnicza. - Jest szansa, że otworzą się nowe możliwości dla zamku - komentuje. Na razie jednak nie wpada w euforię. - Państwo Lubomirscy zapowiadają kasację - dodaje.
Starosta bocheński Adam Korta ma nadzieję, że nawet jeśli Lubomirscy skorzystają z drogi kasacyjnej, to w mocy zostanie utrzymane orzeczenie. - Posiadając taki prawomocny wyrok, można podejmować działania w kierunku zmodernizowania tego ważnego dla powiatu miejsca - mówi.
Nie wiadomo, jak na werdykt zareagowali spadkobiercy magnackiego rodu. Wczoraj próbowaliśmy się skontaktować z Janem Lubomirskim-Lanckorońskim, przedstawicielem Zjednoczenia Rodowego Książąt Lubomirskich. Bez powodzenia.
Arystokraci w ostatnich latach bywali na zamku. W zamian za dokładanie się do opłat za media, mogli korzystać z jego wnętrz. Na początku dekady głośno było o wielkim charytatywnym balu, który odbywał się tam przy okazji odnowienia przysięgi małżeńskiej księżnej Dominiki Kulczyk-Lubomirskiej i księcia Jana Lubomirskiego. W imprezie wzięło udział około 700 gości, a w jej trakcie zebrano datki na zakup karetki pogotowia dla bocheńskiego szpitala.
Odbudowa warta miliony
XIV-wieczną rezydencją zarządza gmina Nowy Wiśnicz. A w zasadzie administruje, bo jest w stanie prowadzić w zabytku jedynie bieżące naprawy. Nie mogła występować o fundusze unijne na renowację.
Spór o prawo własności rozpoczął się już w latach 90. Najstarsze badane w sprawie dokumenty pochodziły z 1901 r. - umowy, kontrakty, księgi wieczyste, wykazy ewidencyjne gruntów, a także mapy geodezyjne. Sąd sprawdzał również, kto i w jakim okresie zarządzał zamkiem oraz kto ponosił koszty jego utrzymania i remontów. Ustalono, że w latach 1945-2002 na remonty, odbudowę i utrzymanie zamku Skarb Państwa wydał 53 mln 281 tys. 611 zł.
Sądowa batalia
Pod koniec 2015 roku Sąd Rejonowy w Bochni uznał, że zamek należy do państwa. Argumentem miał być dekret z 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich. W ocenie sądu, na mocy tego dekretu, zamek przeszedł na własność Skarbu Państwa 31 grudnia 1955 roku.
Orzeczenie to zostało zakwestionowane przez Zjednoczenie Rodowe Książąt Lubomirskich. Sąd Okręgowy w Tarnowie uznał racje potomków rodu i skierował sprawę do ponownego rozpatrzenia. - Uznał, że do nabycia tej własności nie mogło dojść na podstawie wspomnianego dekretu - wyjaśnia Irena Choma-Piotrowska, rzecznik Sądu Okręgowego w Tarnowie.
W drugim podejściu bocheńska Temida uznała, że zamek w Wiśniczu stał się własnością Skarbu Państwa z dniem 31 grudnia 1989 roku poprzez zasiedzenie. - Stwierdził, że dotychczasowi właściciele nie wykonywali żadnych skutecznych działań, w szczególności takich, które mogłyby przerwać bieg zasiedzenia - wyjaśnia sędzia Choma-Piotrowska.
Lubomirscy ponownie złożyli apelację, której jednak Sąd Okręgowy w Tarnowie nie uwzględnił. Podobnie potraktował odwołanie Prokuratorii Generalnej, występującej w imieniu Skarbu Państwa, która cały czas domagała się uznania zamku za majątek opuszczony i poniemiecki.
40 tysięcy turystów rocznie
Zamek w Wiśniczu stanowi obecnie najważniejszą część Muzeum Ziemi Wiśnickiej, które systematycznie rozszerza swoją ofertę turystyczną.
Wiosną 2017 roku uruchomiono multimedialny sposób zwiedzania obiektu (Bastion VR), a w lipcu tego samego roku turystyczną Trasę Nietoperza. W minionym roku we wnętrzach rezydencji otwarto ekspozycję średniowiecznych narzędzi tortur.
Na zamku odbywają się też cykliczne imprezy, jak choćby Weekend z Orężem Polskim, Rycersko-Szlachecka Biesiada czy Koncert Noworoczny. W 2018 roku zabytek odwiedziło ponad 40 tysięcy turystów.
Zamek w Wiśniczu został wzniesiony przez Jana Kmitę w drugiej połowie XIV i był wielokrotnie przebudowywany, m.in. w 1516 przez Piotra Kmitę, a w latach 1615-1621 przez Stanisława Lubomirskiego.
W trakcie potopu szwedzkiego obiekt został ograbiony, a potem kilkakrotnie zmieniał właścicieli. W 1901 roku należał do prof. Maurycego Straszewskiego, od którego odkupiło go Zjednoczenie Rodowe Lubomirskich.
ZOBACZ KONIECZNIE
WIDEO: Jak smog wpływa na zdrowie?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
