Mroczna historia lasu Buczyna pod Tarnowem
W ocenie historyków ziemia w Buczynie może skrywać co najmniej sześć tysięcy Żydów, głównie z tarnowskiego getta, którego likwidację Niemcy rozpoczęli 80 lat temu – dokładnie 11 czerwca 1942 roku, w ramach akcji "Reinhardt".
Leżą pochowani w masowych grobach, które - jak pokazały badania przeprowadzone przy pomocy georadaru - znajdują się nie tylko na ogrodzonym kompleksie, ale również w głębi lasu.
- W czym ci ludzi byli gorsi, co złego zrobili, że okupanci zgotowali im tak straszny los? – pytał podczas piątkowej uroczystości w Zbylitowskiej Górze Tadeusz Jakubowicz, przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie.
Zwracając się do młodych ludzi, delegacji szkół z gminy Tarnów oraz z ZST w Tarnowie-Mościcach wyraził nadzieję, że to oni przejmą symboliczną „pałeczkę” i będą w przyszłości pielęgnować pamięć o tragedii, która rozegrała się w tym miejscu podczas II wojny światowej.
Kompleks grobów w Zbylitowskiej Górze koło Tarnowa wymaga remontu
Na uroczystościach w Buczynie obecni byli także przedstawiciele gminy Tarnów, Muzeum Okręgowego w Tarnowie, Komitetu Opieki Nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie, a także Filip Musiał – dyrektor krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, który użyczył miastu trzy wystawy planszowe na temat eksterminacji Żydów podczas wojny. W spotkaniu przy pomniku w Buczynie nie zabrakło także żydowskich kantorów.
- Cały kompleks jest zadbany, ale od ostatniego jego remontu minęło już sporo czasu. Wspólnie z wójtem gminy Tarnów czynimy starania o to, aby miejsce to odnowić, w tym pomnik, który stoi tutaj już od 1948 roku – przyznał Adam Bartosz, prezes Komitetu Opieki Nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie.
Wśród grobów szczególne wrażenie robi ten, w którym pochowanych jest ponad 800 dzieci z tarnowskiego sierocińca. Hitlerowcy, aby oszczędzić na nabojach, kazali dzieciom wejść do wykopanego wcześniej dołu i wrzucili między nie granaty.
W Buczynie są też groby Chrześcijan – Polaków, którzy byli przetrzymywani w tarnowskim więzieniu, a następnie zostali tutaj przywiezieni i rozstrzelani. Szacuje się, że mogło ich tutaj zostać zamordowanych w ten sposób od kilkuset do nawet dwóch tysięcy osób.
Ostateczna likwidacja getta w Tarnowie nastąpiła we wrześniu 1943 roku. Ok. 5 tys. osób wywieziono do KL Auschwitz, 2 -3 tys. do obozu w Płaszowie, a 500 osób zamordowano na miejscu. Pozostawiono przy życiu zaledwie 300 osób. Tym samym przestał istnieć liczący w 1939 r. ok. 25 tys. mieszkańców żydowski Tarnów.
Dni Pamięci Żydów Galicyjskich. Galicjaner Sztetl. Co jeszcze w programie?
W ramach obchodów "Dni Pamięci Żydów Galicyjskich. Galicjaner Sztetl” zaplanowano jeszcze szereg wydarzeń.
Program na piątkowy wieczór i kolejne dni przedstawia się następująco:
17 czerwca (piątek)
20:00 Otwarcie wystawy fotograficznej Witolda Stachnika „Chasydzi” – Galeria Na Płocie, ul. Żydowska
21:00 Koncert pod Bimą: „Ukraina dla Tarnowa”, Larysa i Leonid Krasavinowie, Alina Didenko
18 czerwca (sobota)
15:00 Warsztaty instrumentalne z Yale Stromem – piwnica BWA, Wałowa 25
21:00 Koncert pod Bimą: Kwartet Yale Stroma (USA)
19 czerwca (niedziela)
11-17 Wydarzenie specjalne: Otwarta Brama Cmentarza Żydowskiego – szczegóły poniżej
16:00 Czytanie „Stramera” Mikołaja Łozińskiego, aktorzy Tarnowskiego Teatru – MIEJSCE
19:30 Spektakl pod Bimą: „Wieczerza szabatowa”, uczestnicy Warsztatów Terapii Zajęciowej z Woli Rzędzińskiej
21:00 Koncert pod Bimą: „Hawa Nagila”, SOLski Chór
Wystawy towarzyszące:
„Zagłada Żydów europejskich”, wystawa planszowa – Skwer Starej Synagogi
„Polacy ratujący Żydów”, wystawa planszowa – Rynek
„Akcja Reinhardt”, wystawa planszowa – skwerek przy BWA, Wałowa 25
„Chasydzi”, wystawa fotograficzna Witolda Stachnika – Galeria na Płocie, ul. Żydowska
„Żydowski Tarnów Inspiruje”, wystawa – piwnica BWA, Wałowa 25
17-18 czerwca (piątek-sobota) w godz. 10:00-18:00, 19 czerwca (niedziela) w godz. 14:00-18:00. O godz. 15:00 po wystawie oprowadza Ewa Łączyńska-Widz
Otwarta Brama Cmentarza Żydowskiego:
11:00 Tarnów, oprowadza Adam Bartosz
11:00 Mielec (ul. Jadernych), oprowadza Stanisław Wanatowicz i Izabela Sekulska
13:00 Jasło, oprowadza Inga Marczyńska
15:00 Dąbrowa Tarnowska, oprowadza Paweł Chojnowski
15:00 Grybów, oprowadza Kamil Kmak i Anna Boruch
16:00 Brzesko, oprowadza Anna Brzyska
Bądź na bieżąco i obserwuj
FLESZ - 5-dniowy tydzień pracy odejdzie do lamusa?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
